U Bosansko narodno pozorište Zenica, još uvijek puno bolnih utisaka zbog nedavne smrti glumice Šefike Korkut-Šunje, prvakinje drame i doajena Glumačkog ansambla BNP-a, pristigla je vijest o smrti još jednog njegovog barda: reditelja Zorana Ristovića, dugogodišnjeg umjetničkog rukovodioca, kućnog reditelja i dramaturga BNP-a. Imamo informaciju da je Ristović preminuo 25. februara 2022. u Novom Sadu, gdje je i pokopan. S tugom i žaljenjem mirimo se s činjenicom da je Zeničko pozorište ostalo bez još jednog svog veterana, i to iz grupe onih najzaslužnijih za njegov razvoj i postignuća.
Zoran Ristović je rođen u Beogradu 1936. godine. Diplomirao je na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu, na Odsjeku za jezik i književnost, a završio je i studij režije na Kazališnoj akademiji u Zagrebu. Režiju je diplomirao 1963. godine predstavom Zločin na kozijem otoku Uga Betija insceniranoj upravo u BNP-u Zenica, nakon čega mu je Zdravko Martinović, tadašnji upravnik Pozorišta, ponudio angažman na radnom mjestu dramaturg, što je Ristović prihvatio. Tako je u historiji BNP-a Zenica Ristović upamćen kao njegov prvi dramaturg. Ali, Ristović neće biti upamćen samo po tome, nego i po mnogo čemu drugom.
Nije nam poznato koje godine je Ristović razriješen dužnosti dramaturga i postavljen na funkciju umjetničkog rukovodioca, tek činjenica je da je bio i prvi umjetnički rukovodilac BNP-a. Primjerena saradnja upravnika Zdravka Martinovića sa Ristovićem kao dramaturgom, odnosno umjetničkim rukovodiocem Pozorišta, uz, dakako, angažmane i pregalaštvo glumaca, reditelja, scenografa i svih ostalih, rezultirala je zadivljujućim uspjesima Pozorišta koji su u drugoj polovini šezdestih godina prošlog vijeka jedno „malo“ „provincijalno“ pozorište uzdigli na nivo etabliranih nacionalnih teatara, onih iz mnogo razvijenijih teatarskih sredina nego što je u to vrijeme bila naša.
Sve vrijeme Ristović je radio i poslove koji formalno nisu bili u domenu njegovog radnog mjesta. Povremeno je režirao predstave, radio dramatizacije proze i poezije, u pripremama predstava obavljao poslove lektora, te, općenito, bio stručni saradnik za pitanja jezika. Treba istaknuti da mu se režiranje „posrećilo“, pa je kao koreditelj predstave Kod večite slavine Momčila Nastasijevića 1967. godine u Zenicu donio prvu Sterijinu nagradu (zajedno sa Jovanom Putnikom). Zanimljivo je da Ristovićev angažman u Zeničkom pozorištu prepoznat i u širem okruženju kao nesvakidašnja, hvalevrijedna pojava, pa je Ristović, 1973. godine, dobio Specijalnu Sterijinu nagradu za sistematsko njegovanje savremenog domaćeg dramskog stvaralaštva. Zeničko pozorište i dan-danas svoj rad bazira na u to vrijeme uspostavljenom stilu i poetici, čije su temeljne odlike: njegovanje domaćeg dramskog naslijeđa, insceniranje dramatizacija proze, poezije i drugih struktura, formi i sadržaja, te stimuliranje i afirmiranje mladih dramatičara.
Nakon prelaska Pozorišta iz stare u novu zgradu 1978. godine, rukovođenje Pozorištem preuzeo je Radovan Marušić, dotadašnji kućni scenograf. Novi direktor se, dakako, bezbroj puta uvjerio u Ristovićeve umjetničke potencijale i kvalitet njegovih teatarskih ostvarenja, pa ga je imenovao za kućnog reditelja Pozorišta. Ristović je otada počeo intenzivnije režirati i dramatizirati prozu i poeziju. Uvidom u realizirani repertoar Pozorišta dolazimo do podatka da je u periodu od 1963. do 1992. godine kada je otišao iz Pozorišta, režirao ukupno 45 predstava , te da se po broju ostvarenih režija među rediteljima nalazi na prvom mjestu. Autor je, također, 8 dramatizacija i jednog originalnog dramskog teksta. Najuspješnije režije ostvario je u predstavama: Kod večite slavine Nastasijevića (1966), Predstava Hamleta u selu Mrduša Donja Brešana (1972), Medeja Euripida (1973) i Hodža Strah Sušića – Ristovića (1975). Te su predstave ostvarile učešća i nagrađivane su na nekoliko značajnih teatarskih festivala. Nije naodmet reći i to da predstava Ćelava pjevačica Eugenea Ionesca koju je 1992. režirao Zoran Ristović, sa svojih 79 repriznih izvedbi, spada u tri najgledanije predstave ikad.
S obzirom na rečeno, na kraju pouzdano možemo zaključiti da navod na početku ovog teksta u kome se kaže da je Zoran Ristović značajno doprinio razvoju i uspjesima Bosanskog narodnog pozorišta Zenica ima svoje puno pokriće. Evaluirajući Ristovićev rediteljski i dramaturški opus, Direkcija Festivala bosanskohercegovačke drame dodijelila mu je 2013. godine Specijalnu nagradu za afirmaciju bosanskohercegovačke književnosti u teatru.
Neka je vječna slava i hvala uzoritom pozorištniku Zoranu Ristoviću!
Hasan Džafić